Göz təzyiqinin yüksək olması haqqında yazmışdıq. İndi bir istisna eləyək: “Göz təzyiqi normadan aşağı olsa nə olar?”
Necə ki, gözün təzyiqinin yuxarı olmağı təhlükəlidir, aşağı olmağı ondan da təhlükəlidir və buna çox nadir rast gəlirik.
Biz nə demişdik?
Pnevmatonometriyada normal gözdaxili təzyiq 10-21 mm. civə sutunu arasıdır. Əgər bir gözdaxili təzyiq 10 mm-dən aşağıdırsa, artıq biz buna hipotoniya deyirik.
Gözün normal təzyiqi var və o lazımdır gözün qidalanması üçün, turqor üçün. Gözün daxilindəki maye gözün daxilində bəzi orqanellər var ki, onları qidalandırmaqdan ötrüdür. Düşünün ki, gözdaxili təzyiq normadan aşağı olarsa, bu səfər qidalanma pozulur. Qidalanma pozunca gözün ölçüləri dəyişməyə başlayır, göz balacalaşma başlayır və subatrofiyaya gətirib çıxardır.
Hansı hallarda gözdaxili təzyiq normadan aşağı düşər? Tranzitor hallar olur. Bu əksər hallarda gözdaxili əməliyyatlardan sonra qısa müddətli 3 gün, 5 günlük, 1 həftəlik… Biz demişdik, pars plana – gözün içərisində məməciklər var idi, oradan gözdaxili maye sekressiya olunur demişdik, onların stressi olur. O stressə bağlı onlar bir müddətlik istehsalı dayandırırlar. Amma bunlar keçicidir, qısa müddətlikdir. Yəni bir müddətdən sonra açılır və təkrar fəaliyyətə başlayırlar.
Amma bəzi xəstələr var ki, travmadan sonra, gözün iltihabi xəstəliklərindən sonra və ağır göz əməliyyatlarından sonra ciliar body shutdown dediyimiz siliar cismin, yəni o məməciklərin iflas etməsi… Yəni onlar fəaliyyətlərini dayandırırlar və ya azaldırlar, gözdaxili mayenin miqdarı azalır.
Gözdaxili mayenin miqdarının normadan çox azalmağı da artıq gözün ölümü deməkdir və zamanla fitizis bulbi dediyimiz, gözümüz daha da balacalaşmağa, büzüşməyə başlayır və göz qapağı düşməyə başlayır.
Başda ağrılarla gedir, bir müddətdən sonra ağrıları itir və protezləşməyə qedib çıxa bilər.
Yəni hipotoniya sevdiyimiz bir mövzu deyil.
Hipotoniyanın da qarşısını almaqdan ötrü düzdür, bəzi dərmanlarımız var, amma hipertoniya qədər başarılı ola bilmirik. Dərmanlar istifadə edirik… Bəzən qlaukoma əməliyyatından sonra da hipotoniya ilə qarşılaşırıq. Onda təkrar xəstəni əməliyyata alıb yenə də o filtrasion dəliklər ki açırıq, o dəliklərin kənarlarına “suture”lər qoyub onları darlaşdıra bilirik təzyiq qaldırmaqdan ötrü.
Amma belə travma nəticəsində və ya digər hallar nəticəsində ortaya çıxan hipotoniyanı çox təəssüf ki, bəzən qarşısını ala bilmirik. Yəni göz görmə qabiliyyətini itirməyə doğru gedir və hətta bəzən gözü itirmək halına gəlib çıxa bilir.
Yəni hipotoniya sevdiyimiz bir hal deyil.
