Eksimer Lazer əməliyyatından sonra pasiyentlər nələrə diqqət eləməlidir?
Əməliyyat icra olundu, hər şey qaydasındadır, bir problem yoxdur. Pasiyent əməliyyatxanadan çıxdı və tapşırıqlar verildi. Dərmanların istifadəsi başa salınır.
Əsas tapşırığımız: 1) əməliyyatın ilk günündə imkan daxilində gözə su düşməsin, 2) möhkəm ovuşdurulmasın, 3) imkan daxilində xəstənin yanında siqaret çəkilməsin. Bunlara diqqət edirik.
Şəkərli diabeti olan xəstələrin göz problemlərində iynəmi, yoxsa lazermi?
Əslində bu mövzu müzakirə olunacaq bir mövzu deyil. Yəni şəkərli diabetli xəstələrdə əgər göz problemi başlayıbsa, “diabetik retinopatiya” başlayıbsa, retinopatiyanın mərhələsinə görə, yəni gözün zədələnmə dərəcəsinə görə əslində kriteriyalar dəqiq və aydındır: “Nə vaxt vitre içi iynə vurulmalıdır, nə vaxt gözdaxili lazer olunmalıdır?”
Şəkərli diabetli xəstələrin göz problemləri varsa, iynə vurulmadan və ya lazer olunmadan da problem düzələ bilərmi? Yəni, bir müdaxilə etməsək, problem düzələ bilərmi? Belə bir ehtimal varmı?
“Şəkərli diabetli xəstələrinin gözdibi problemi olarsa, bu xəstələrdə lazer… Belə deyilir – “lazer”, amma əslində onun “Lazer fotokoaqulasiya”dır prosesin adı. Xüsusi cihazlar, lazer cihazları vasitəsi ilə icra olunur.
Şəkərli diabeti olan xəstələrin göz dibi problemləri olarsa, nə zaman iynə vurulur? İynənin növləri, çeşidləri… İynənin vurma hadisəsi ağrılı prosesdir, yoxsa yox?
Birincisi, bir əvvəlki videolarda da qeyd etmişdik, şəkərli diabeti olan xəstələrin göz dibi problemləri varsa, göz dibi problemlərinin vəziyyətinə görə kriteriyalar var: Artıq qərar verilir iynə olsun, yoxsa lazer olunsun?
Əgər bir nəfərə şəkərli diabet diaqnozu qoyuldusa, mənim dediklərim standart deyil, amma ümumi qəbul olunmuşdur. Əlbəttə ki, bu kontrol olunan şəkərli xəstələr üçün keçərlidir – İlk 7 il ildə bir dəfə göz müayinəsi olmalıdır, 7 ildən sonra ildə 2 dəfə, yəni 6 aydan bir göz müayinəsi olunmalıdır.
Mövzulardan biri də torlu qişanın qopmasının təkrarlanmasıdır. Əməliyyat etdik, torlu qişanı yerinə yapışdırdıq. Silikon vurduq və nə vaxtsa da, bir neçə aydan sonra silikonu çıxarmağı planlaşdırırıq. Silikon gözdə olduğu halda belə çox nadir də olsa, təkrar bir də torlu qişa qopa bilər. Sonra silikon yerindədir, hər şey qaydasındadır, qərar verildi, silikonu çıxarırıq. Silikonu çıxardığımız vaxtı belə, əməliyyatın gedişatında belə təkrar bir də torlu qişa qopa bilər və yenidən silikon və ya qaz vura bilərsən. Və ya ikinci əməliyyat uğurla keçdi, silikonu çıxardıq, hər şey qaydasındadır, əməliyyatdan 1 ay, 2 ay sonra təkrar bir də qopa bilər. Yəni bu torlu qişanın qopması mövzusu həkimin professionallığına bağlı bir şey deyil. Orqanizmə bağlı bir mövzudur. Yəni “Doktor, nə oldu, əməliyyat etdin, təzədən bir də qopdu, niyə qopdu?” Elə mövzular var ki, artıq onu müzakirə etmək olmur. Yəni bu xəstəliyin gedişatı belədir.
Uşaqlarda göz problemləri ilə yanaşı nevroloji problemlər olarsa, necə davranmaq lazımdır? Yəni göz xəstəlikləri ilə nevroloji problemlərin ortaq nöqtəsi varmı? Xüsusilə də, uşaqlarda…
Əlbəttə ki, böyüklərdə fərqli gedir, uşaqlarda fərqli gedir. Gözün bir görmə orqanı kimi kamera sistemi var, optik sistem. Daha sonra görüntü sinir sisteminə ötürülməkdən ötrü sinir impulslarına çevrilir. Yəni gözün uzantısı artıq sinir toxuması olur. Gözlə sinir sistemi bir-birilə əlaqəlidir. Hətta biz deyirik, göz sinir sisteminin, beynin çölə çıxan uzantısıdır. Xüsusilə, uşaqlarda daha çox bu əlaqəni görürük çəplik mövzusunda. Göz hərəkətlərində əzələlərə aid bir problem yoxdursa, çəpliklərin böyük hissəsi nevroloji problemlərlə əlaqəli olur və ən çox yaşadığımız problemlərdən biri sərhəd aydınlaşdırılmamış olur. Yəni uşaqda nevroloji problem var, illərdir göz həkimində müalicə alır və bir nəticəyə varılmır və ya əksinə, uşaqda göz problemi var illərdir nevroloji müalicə alır, dərmanlar istifadə edir.